Jaisso(-negrejanto)
Lathyrus niger
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse noicissante.
Descripcioun :Aquesto jaisso, coumuno dins lis uba, trachis dins li blachiero e faio de nòsti colo e en basso mountagno. La planto èi bèn drecho emé uno cambo carrado mai pas alado. Li flour soun vióuleto, pièi viron à bluio pèr veni negro coume li dusso un cop maturo.
Usanço :Li racino soun couneigudo pèr sarra li car e faire pissa. S'aprèn qu'es esta trouba d'arbutosido (o arbutino) qu'es un anti-baterian urinàri. L'arbutosido esclargi peréu la pèu (en empachant l'acioun de la tirousinaso).
Port : Grando erbo
Taio : 15 à 90 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Eurasiatico
Ref. sc. : Lathyrus niger (L.) Bernh., 1800
Fresia(-blanc)
Freesia alba
Iridaceae
Nom en français : Freesia blanc.
Descripcioun :Aquesto planto, escapado di jardin, s'es naturalisado proche de la mar dins li tepiero roucaiouso de garrigo. Douno d'èr à-n-un pichot coutèu mai amé de fueio verdo claro que tiron sus lou jaune. La flour, proun óudouranto, èi blanco emé uno taco jauno. Nous vèn d'Africo dóu miejour.
Usanço :Coume es esta di, èi plantado dins li jardin. La planto es un pau empouisounanto.
Port : Erbo
Taio : 20 à 30 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Freesia
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 200 m
Aparado : Noun
Mars à abriéu
Liò : Tepiero seco
- Garrigo
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Africo-Sud
Ref. sc. : Freesia alba (G.L.Mey.) Grumbl., 1896